Danas se već malo ko seća kako je u Beogradu, a zatim i u celoj zemlji, stvaran domaći film. Mnogi pioniri ili prvi stvaraoci nisu više među nama, arhive su tek delimično sačuvane, sećanja gurnuta u zaborav, a filmovi rasparčani po državnim arhivama zemalja sa ovih područja. Dejan Kosanović, poznati autor, profesor i nadasve pouzdani i autoritativan istoričar filma, godinama se bavio ovim usudom i napisao knjigu Visoka filmska škola.
To je više od dokumenta, sećanja ili memoarske građe jer se po prvi put otkriva cela istina o tome kako se stvarao domaći film i mislilo o njegovoj budućnosti. Aleksandar Vučo, koji je uz svu svoju posvećenost literaturi, od rane mladosti bio strasni filmolog, kada se našao na čelu Saveznog komiteta za kinematografiju, okupio je oko sebe istaknute javne ličnosti i umetnike poput Vladimira Dedijera, Huga Klajna, Mate Miloševića, Vjeke Afrića, Radoša Novakovića, Milana Bogdanovića, Dušana Timotijevića i mnogobrojne stručne saradnike da bi uz pomoć Rodoljuba Čolakovića formirao Visoku filmsku školu. Po svome programu i nivou bila je apsolutno u rangu univerzitetskog obrazovanja i ujedno jedna od prvih specifičnih ustanova ili umetničkih centara koji su pedesetih godina formirani u raznim evropskim zemljama.
Ovim dalekosežnim odlukama prethodila je nepristrasna analiza svega što je do rata učinjeno na obrazovanju filmofila kroz razne seminare i povremene kurseve, kada se još verovalo da je bavljenje filmom samo privatno opredeljenje pojedinaca. Tada je javnost došla do ubeđenja da film mora za svoj razvoj da ima uobličenu viziju koja se oslanjala na nacionalnu kulturu i svest o filmu kao jednom od simbola savremene umetnosti i moderne civilizacije. Za kratko vreme kroz ovu izuzetnu instituciju u kojoj su se uz učenje stvarali i filmovi prošli su mnogi kasnije afirmisani autori i glumci poput Vladimira Pogačića, Ljubomira Radičevića, Vlade Petrića, Radivoja Đukića–Lole, Boštajna Hladnika, Ksenije Jovanović, Dragutina Felbe, Zdravka Velimirovića ili Branka Kalačića.
Dejan Kosanović ne samo da je otrgao od prošlosti sećanje na Visoku filmu školu nego je dokumentovano izvršio analizu svih njenih programa, zatim filmova i projekata koji su bili od presudne važnosti za razvoj domaćeg filma. Dobila se tako dragocena studija koja otkriva temelje na kojima je građeno ono najbolje što je na balkanskim prostorima osmišljeno kao novi film. Sve je to urađeno toliko pažljivo, sa znanjem i odmerenošću da ova knjiga postaje jedan od važnih tumača istorije filma i svega što se događalo u našem filmu, a posebno srpskom.
Follow
